Ο Τραμπ στο Λονδίνο με βασιλικές τιμές – Ο Στάρμερ υπό πολιτική πίεση
Το Air Force One του Αμερικανού προέδρου Τραμπ προσγειώνεται αργά το βράδυ, ώρα Ελλάδας στο Λονδίνο ενώ η κυβέρνηση των Εργατικών υπό τον Κιρ Στάρμερ βρίσκεται υπό πολιτική πίεση αντιμετωπίζοντας πολύ χαμηλή δημοτικότητα και διαμαρτυρίες στους δρόμους. Ο Αμερικανός πρόεδρος επισκέπτεται τη Σκωτία για γκολφ και εμπορικές συνομιλίες και ίσως να θεωρήσει επικίνδυνη τη στενή σχέση του με έναν αποδυναμωμένο πρωθυπουργό.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ συνοδευόμενος από την σύζυγό του Μελάνια, έχει προσκληθεί από τον βασιλιά Κάρολο και, όπως ορίζει το πρωτόκολλο για κάθε επίσημη κρατική επίσκεψη, θα φιλοξενηθεί στο Κάστρο του Γουίνδσορ όπου θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή υποδοχής τους αύριο, Τετάρτη. Εκεί θα τους περιμένουν ο βασιλιάς Κάρολος με τη βασίλισσα Καμίλλα, καθώς και ο πρίγκιπας και η πριγκίπισσα της Ουαλίας. Η τελετή μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει κανονιοβολισμούς, πομπή με άμαξες και στρατιωτικές τιμές από τις ένοπλες δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ αναμένεται να επιθεωρήσει την τιμητική φρουρά. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου που ηγέτης χώρας έχει λάβει δύο φορές επίσημη πρόσκληση από το παλάτι, κάτι που και ο Ντόναλντ Ντραμπ έχει χαρακτηρίσει «τεράστια τιμή». Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε επισκεφτεί το Ηνωμένο Βασίλειο και το 2019, κατά την πρώτη του θητεία, τότε προσκεκλημένος της βασίλισσας Ελισάβετ.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, το προεδρικό ζεύγος θα καταθέσει στεφάνι στον τάφο της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ που βρίσκεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου εντός του κάστρου του Ουίνδσορ. Το βράδυ, ο βασιλιάς Κάρολος θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν τους, όπου με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται οι ομιλίες που θα ακουστούν. Ο πρωθυπουργός Κιρ Σταρμερ θα συμμετάσχει στο πρωτόκολλο παρά τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Η υπόσχεση του πρωθυπουργού των Εργατικών να τερματίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο , το πολιτικό χάος μετά από 14 χρόνια συντηρητικής διακυβέρνησης έχει χάσει τη λάμψη της μετά από μη δημοφιλείς οικονομικές αποφάσεις και τις διαδοχικές αποχωρήσεις βασικών συμμάχων από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Θεωρείται ήδη ηττημένος με ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δημοτικότητας μεταξύ των δυτικών ηγετών. Καθόλου δεν μοιάζει πλέον με τον νικητή που τον περασμένο Φεβρουάριο αντάλλασσαν με τον με τον Τραμπ συγχαρητήρια για τις μεγάλες εκλογικές τους νίκες το 2024.
Την Πέμπτη, ο Πρόεδρος Τραμπ θα μεταβεί στο Τσέκερς, την εξοχική κατοικία του Βρετανού πρωθυπουργού. Εκεί θα έχει διμερείς συνομιλίες με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν θέματα που αφορούν και τα δύο κράτη, όπως το εμπόριο, η άμυνα και η ασφάλεια, αλλά και διεθνή ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή. Εν μέσω σοβαρών διεθνών κρίσεων, όπως αυτή της κατάρριψης των ρωσικών drone στην Πολωνία, της αδιάλλακτης στάσης της Ρωσίας, όπως την χαρακτηρίζουν οι αναλυτές, της δολοφονίας του Τσάρλι Κερκ στις ΗΠΑ, η οποία ανησυχεί πολλούς για την άνοδο της ακροδεξιάς διεθνώς, αλλά και της οικονομικής – πολιτικής κρίσης που μαστίζει την Γαλλία, η οποία δημιουργεί σοβαρά ζητήματα σε όλη την ευρωζώνη, η επίσκεψη Τραμπ στην Βρετανία χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σημαντική από πολλούς αναλυτές. ‘Αλλωστε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ θα υπογράψουν μια συμφωνία με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας, η οποία από την μια αναμένεται να δημιουργήσει ενεργειακή ασφάλεια και από την άλλη χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Στο περιθώριο των συνομιλιών οι δύο ηγέτες θα δουν αρχεία του Ουίνστον Τσώρτσιλ, ενώ αργότερα θα συμμετάσχουν σε επιχειρηματική εκδήλωση με τον Υπουργό Οικονομικών, πριν παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Παράλληλα, η Μελάνια Τραμπ θα συμμετάσχει σε ξεχωριστό πρόγραμμα με τη Βασίλισσα και την Πριγκίπισσα της Ουαλίας. Σε αυτήν συμπεριλαμβάνεται επίσκεψη στη βασιλική Βιβλιοθήκη και στους κήπους Φρόγκμορ. Η επίσκεψη του προεδρικού ζεύγους θα ολοκληρωθεί το απόγευμα της Πέμπτης.
«Δεν είναι μυστικό ότι προερχόμαστε από διαφορετικές πολιτικές παραδόσεις, αλλά έχουμε πολλά κοινά», δήλωσε ο πρωθυπουργός κατά την πρώτη τους συνάντηση στο Λευκό Οίκο. «Πιστεύουμε ότι δεν έχει σημασία η συμμετοχή. Αυτό που έχει σημασία είναι η νίκη».
Από τότε έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι και το Reform UK, με ηγέτη τον παλιό σύμμαχο του Τραμπ, τον Νάιτζελ Φάρατζ είναι αυτό που «κερδίζει» στις δημοσκοπήσεις χάρη στην εμπνευσμένη από το MAGA υπόσχεση να κάνει τη Βρετανία ξανά μεγάλη — ενώ βουλευτές και υπουργοί του κόμματος του Στάρμερ αμφισβητούν ιδιωτικά την πολιτική κρίση του ηγέτη τους.
Εκτός των άλλων οι υπουργοί είναι υπό το κράτος του σοκ που προκάλεσε η ” μεγαλειώδης ” συγκέντρωση που διοργάνωσε το περασμένο Σάββατο στο Λονδίνο ο Stephen Yaxley-Lennon, γνωστός ως Tommy Robinson — ένας ακροδεξιός ακτιβιστής από τον οποίο ακόμη και ο Farage έχει αποστασιοποιηθεί — και η οποία προσέλκυσε την υποστήριξη έως και 150.000 ανθρώπων (εκτίμηση της αστυνομίας που αμφισβητείται από τους διοργανωτές).
Η συγκέντρωση είχε ανακοινωθεί ως συγκέντρωση για την ελευθερία του λόγου — ένα ζήτημα που εξάπτει τους συντηρητικούς των ΗΠΑ, οι οποίοι πρόσφατα έδειξαν το Ηνωμένο Βασίλειο ως παράδειγμα όταν εξέφρασαν προειδοποιήσεις για την κατεύθυνση που έχει πάρει η Αμερική — αλλά τα προβλήματα του Στάρμερ είναι βαθύτερα και πιο περίπλοκα από ό,τι μπορεί να υποδηλώνει μια αμερικανική καρικατούρα της Βρετανίας. Οι Βρετανοί είναι απογοητευμένοι. Μερικοί είναι εξοργισμένοι από τα χρόνια οικονομικής στασιμότητας, ενώ άλλοι αποδοκιμάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι διαδοχικές κυβερνήσεις χειρίζονται τους παράνομους μετανάστες που φτάνουν στις βρετανικές ακτές. Μερικοί είναι εξοργισμένοι και από τα δύο.
Για την Ντάουνινγκ Στριτ , η οποία θεωρεί τον τρόπο με τον οποίο ο Στάρμερ χειρίστηκε τον απρόβλεπτο Trump ως μια σπάνια επιτυχία για την κυβέρνησή του, υπάρχει ο κίνδυνος, τώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος φθάνει στο Λονδίνο , οι εγχώριες αντιδράσεις να επισκιάσουν τις ευκαιρίες για τη σύναψη συμφωνιών που προσφέρει η υποδοχή με κόκκινο χαλί για μια πλήρη επίσημη επίσκεψη αυτή την εβδομάδα.
Βασικός σύμμαχος του πρωθυπουργού ο Πήτερ Κάιλι αναγνώρισε την «αίσθηση ανησυχίας και δυσαρέσκειας» στην βρετανική κοινωνία σε συνεντεύξεις την Κυριακή, παραδεχόμενος ότι «η μετανάστευση είναι ένα μεγάλο πρόβλημα».
Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί από καιρό προορισμό για όσους φτάνουν εκτός των νόμιμων διαύλων, αλλά η αύξηση των αιτούντων άσυλο που φτάνουν με μικρά σκάφη από τη Γαλλία μέσω της Μάγχης έχει τροφοδοτήσει τη συνεχιζόμενη πολιτική συζήτηση.
Η χρήση ξενοδοχείων για τη στέγαση των αφιχθέντων με μικρά σκάφη, ενώ οι αιτήσεις ασύλου τους βρίσκονται σε διαδικασία εξέτασης, προκάλεσε τοπικές διαμαρτυρίες νωρίτερα φέτος.
Ο αριθμός των αφίξεων από την ανάληψη των καθηκόντων του Στάρμερ ξεπέρασε τις 50.000 κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά ο αριθμός αυτός παραμένει ένα μικρό ποσοστό του συνολικού καθαρού μεταναστευτικού ισοζυγίου της Βρετανίας, το οποίο μειώθηκε σε 431.000 το 2024, μετά από να ξεπεράσει τις 850.000 το 2022 και το 2023 υπό την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση.
Δεν ακολουθεί τον ηγέτη
Ωστόσο, ο Στάρμερ έχει περισσότερα προβλήματα και κυκλοφορούν σκοτεινές φήμες για το μέλλον του καθώς σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο Στάρμερ δεν έχει προεδρική εντολή και μπορεί να ανατραπεί από τους δικούς του βουλευτές.
Ο Στάρμερ έχασε ακόμη έναν ανώτερο σύμβουλο τη Δευτέρα, μετά τη διαρροή μιας σκανδαλώδους συνομιλίας για τη βετεράνο αριστερή βουλευτή Νταϊάν Άμποτ — το τρίτο σκάνδαλο σε ισάριθμες εβδομάδες που έπληξε τον πρωθυπουργό. Ο Πίτερ Μάντελσον απολύθηκε από τη θέση του πρέσβη στις ΗΠΑ την περασμένη Πέμπτη, ενώ η αναπληρωτής πρωθυπουργός Άντζελα Ρέινερ παραιτήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα λόγω μη καταβληθέντων φόρων.
Ένας απογοητευμένος βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, ο οποίος όπως και άλλοι σε αυτό το άρθρο έλαβε ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά, είπε: «Όλα θα τελειώσουν τον Μάιο, όλο το εγχείρημα». Οι εκλογές για τα κοινοβούλια της Σκωτίας και της Ουαλίας έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2026 και θεωρούνται ως ένα βασικό τεστ για τη δημοτικότητα του Εργατικού Κόμματος.
«Έκαναν κάποια τρομερά λάθη τον πρώτο χρόνο», σημειώνει μιλώντας στον Guardian ο ηγέτης ενός συνδικάτου που θεωρείται φιλικό προς τον πρωθυπουργό: «Δεν είναι ότι έχουν κάνει τα πάντα λάθος, έχουν κάνει και κάποια καλά πράγματα» απλώς χρειάζομαι κάποιον να μου υπενθυμίσει ποια είναι αυτά τα πράγματα».
Ο Κιρ Σταρμερ έχει προσλάβει πολλούς αξιωματούχους που εργάζονταν υπό τον πρώην πρωθυπουργό των Εργατικών Τόνι Μπλέρ , σε μια προσπάθεια να αντιστρέψει την κατάσταση. Ωστόσο, ένα πρόσωπο που επικοινωνεί τακτικά με το Νο 10 υποστήριξε ότι, σε αντίθεση με τον Μπλερ , ο σημερινός πρωθυπουργός δεν διαθέτει μια ιδεολογική ομάδα «Starmerite» και ότι η πίστη των βουλευτών προς αυτόν σφυρηλατήθηκε κατά τη διάρκεια της εκλογικής του νίκης το 2024.
Οικονομική στασιμότητα
Στην αριστερά της βρετανικής πολιτικής σκηνής, όπου ο Σταρμερ έχει επίσης τους επικριτές του, η δυσαρέσκεια του κοινού έχει διαγνωστεί διαφορετικά.
Ο βουλευτής των Εργατικών Κλάιβ Λιούις, βασική φιγούρα μιας νέας ομάδας που ονομάζεται Mainstream, η οποία δημιουργήθηκε για να καταπολεμήσει την πολιτική στροφή προς τα δεξιά, δήλωσε: «Οι άνθρωποι θέλουν σεβασμό στη ζωή τους. Θέλουν να ξέρουν ότι τα παιδιά τους θα έχουν ένα ζεστό, ασφαλές σπίτι, ότι θα μπορούν να έχουν μια αξιοπρεπή εκπαίδευση για την οποία θα έχουν λόγο».
Ο Λιούις κατηγορεί τη «μορφή του καπιταλισμού που έχουμε υιοθετήσει σε αυτή τη χώρα» για την απογοήτευση και προειδοποιεί ότι απαιτείται αλλαγή. «Αυτό σημαίνει ότι πολλά από τα κατεστημένα συμφέροντα, οι εταιρείες, οι τράπεζες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι δισεκατομμυριούχοι, οι πολυεκατομμυριούχοι, θα πρέπει να υποστούν περιορισμό όσον αφορά την εξουσία και την επιρροή που έχουν. Χωρίς αυτό, δεν μπορεί να λειτουργήσει».
Ο Λιούκ Τράιλ , εκτελεστικός διευθυντής του think tank More in Common, το οποίο παρακολουθεί τακτικά την κοινή γνώμη, δήλωσε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί Βρετανοί είναι βαθιά απογοητευμένοι με την κατάσταση της χώρας σήμερα και λίγοι είναι ευχαριστημένοι με την πορεία που ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο. Η απλή αλήθεια είναι ότι η ζωή είναι πολύ δύσκολη και οι πολιτικοί φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στο κλίμα της κοινής γνώμης ή ακόμα και να μην έχουν καθόλου τον έλεγχο».
Στην συγκέντρωση του Σαββάτου στο Λονδίνο, ο δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας και ιδιοκτήτης της X, Elon Musk, εμφανίστηκε μέσω βιντεοσύνδεσης, δηλώνοντας ότι «η βία έρχεται» και υποστηρίζοντας ότι «είτε θα αντισταθείς είτε θα πεθάνεις».
Η Downing Street αντέδρασε σθεναρά. «Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια δίκαιη, ανεκτική και αξιοπρεπής χώρα. Το τελευταίο πράγμα που θέλει ο βρετανικός λαός είναι αυτού του είδους η επικίνδυνη και προκλητική γλώσσα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού στους δημοσιογράφους.
Η Άννα ΜακΣέιν, διευθύντρια του New Britain Project, το οποίο παρακολουθεί το βάθος της κακοδιαθεσίας του βρετανικού κοινού, είπε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι «απλώς αισθάνονται παραίτηση» και όχι θυμό. Λίγοι Βρετανοί αναζητούν μια λύση τύπου Τραμπ, λέει ο Tryl του More in Common.
«Στην πραγματικότητα, το αντίθετο, η αστάθεια που περιβάλλει τη δεύτερη προεδρία Τραμπ στη διεθνή σκηνή τροφοδοτεί τα συναισθήματα ανησυχίας . Αντίθετα, οι περισσότεροι από τους ανθρώπους με τους οποίους μιλάμε αναζητούν κάτι απλούστερο — τόσο την αλλαγή που υποσχέθηκε ο Keir Starmer.