Σάλος στην Τουρκία για τα «πλαστά πτυχία» του Χακάν Φιντάν
Σάλος έχει ξεσπάσει στην Τουρκία μετά τις αποκαλύψεις και τις καταγγελίες περί πλαστών πτυχίων του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, με την αντιπολίτευση να κάνει λόγο για «ζήτημα θεσμικής αξιοπιστίας» και την κυβέρνηση να απορρίπτει τις κατηγορίες ως «σκευωρία».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ιστοσελίδας News About Turkey, τα πρώτα ερωτήματα για τα ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια του Φιντάν διατυπώθηκαν ήδη από τον Ιούνιο του 2023, όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον διόρισε υπουργό Εξωτερικών. Τότε, δημοσιογράφοι και αναλυτές είχαν εκφράσει αμφιβολίες για την εγκυρότητα των σπουδών του, εστιάζοντας κυρίως στα μεταπτυχιακά και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Bilkent.
Η υπόθεση πήρε δραματική τροπή τον Φεβρουάριο του 2025, όταν ο ακαδημαϊκός και δημοσιογράφος Εμρέ Ουσλού κατήγγειλε ότι ο Φιντάν δεν διαθέτει καν αναγνωρισμένο προπτυχιακό τίτλο. Ο ίδιος αμφισβήτησε την ύπαρξη ισοτιμίας από το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (YÖK) και κάλεσε την κυβέρνηση να παρουσιάσει επίσημα έγγραφα.
Ο Φιντάν υποστηρίζει ότι έχει αποκτήσει Bachelor of Science in Political Science από το University of Maryland University College (UMUC), ένα ίδρυμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που απευθυνόταν κυρίως σε Αμερικανούς στρατιωτικούς. Ωστόσο, σύμφωνα με το News About Turkey, την περίοδο που ο Φιντάν ισχυρίζεται ότι σπούδασε εκεί, το UMUC δεν παρείχε τέτοιο πρόγραμμα σπουδών, παρά μόνο πτυχίο Bachelor of Arts στις Κοινωνικές Επιστήμες. Επιπλέον, το «δίπλωμα» που κυκλοφόρησε είναι γεμάτο ασάφειες: δεν αναφέρει τμήμα ή πανεπιστημιούπολη, ενώ η μορφοποίησή του δεν συμβαδίζει με τα ακαδημαϊκά πρότυπα της εποχής.
Τον Μάιο του 2025, το ζήτημα έφτασε μέχρι την τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ο βουλευτής του CHP, Μουράτ Εμίρ, κατήγγειλε ότι το πανεπιστήμιο που επικαλείται ο Φιντάν δεν περιλαμβάνεται στη λίστα διεθνούς ισοτιμίας του Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης YÖK και κάλεσε τον υπουργό να δώσει εξηγήσεις. Ο Φιντάν απάντησε με αγωγή 200.000 λιρών κατά του βουλευτή για συκοφαντία, γεγονός που προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη δημοσιότητα.
Σε μια προσπάθεια να διαχειριστεί την κρίση, το Προεδρικό Κέντρο Καταπολέμησης της Παραπληροφόρησης (DMM) έδωσε στη δημοσιότητα ένα υποτιθέμενο πιστοποιητικό ισοτιμίας του 1998. Ωστόσο, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, το έγγραφο ήταν κακής ποιότητας, χωρίς σφραγίδες, λεπτομέρειες μαθημάτων ή άλλα στοιχεία επαλήθευσης – γεγονός που αντί να κατευνάσει τις υποψίες, τις ενίσχυσε.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, επιμένει ότι πρόκειται για «εκστρατεία λάσπης» από τον χώρο του Γκιουλενιστικού κινήματος (FETÖ), ενώ το Υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει ότι τα πτυχία του Φιντάν έχουν παρουσιαστεί ξανά δημόσια και είναι απολύτως έγκυρα.
Ωστόσο, η υπόθεση δεν σταμάτησε εκεί. Ο πρώην πρέσβης Ναμίκ Ταν, σε δημόσια παρέμβασή του τον Αύγουστο του 2025, τόνισε ότι το ζήτημα δεν είναι προσωπικό αλλά θεσμικό, καθώς πλήττει την αξιοπιστία της δημόσιας διοίκησης. «Αν το πτυχίο του Φιντάν δεν είναι νόμιμο στην Τουρκία, τότε αμφισβητείται και η νομιμότητα των μεταπτυχιακών του τίτλων στο Bilkent», σημείωσε. Παράλληλα, κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση ενδέχεται να έχει συγχέει το UMUC με το αναγνωρισμένο University of Maryland, College Park.
Η αντιπολίτευση μιλά πλέον για «συστημικό πρόβλημα» που αφορά όχι μόνο τον υπουργό Εξωτερικών αλλά συνολικά τη διαφάνεια στους διορισμούς κορυφαίων αξιωματούχων. Όπως σχολιάζει το News About Turkey, η υπόθεση Φιντάν έχει εξελιχθεί σε «μικρογραφία της γενικευμένης κρίσης αξιοπιστίας και αξιοκρατίας» που πλήττει το τουρκικό κράτος.