Το Κρεμλίνο υποβαθμίζει τις συνομιλίες Ζελένσκι, ενώ ο Τραμπ προειδοποιεί ότι ο Πούτιν ίσως «δεν θέλει συμφωνία»
Το Κρεμλίνο επιχείρησε να υποβαθμίσει τις συζητήσεις περί επικείμενης συνόδου Kορυφής ανάμεσα στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την έκκλησή του οι δύο ηγέτες να συναντηθούν για να συζητήσουν τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Η ώθηση για μια διμερή συνάντηση ήρθε μετά τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Πούτιν στην Αλάσκα την περασμένη εβδομάδα και την υποδοχή επτά Ευρωπαίων ηγετών και του Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα. Ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι η σύγκρουση είναι «δύσκολη» να επιλυθεί και αναγνώρισε ότι είναι πιθανό ο Ρώσος πρόεδρος να μην ενδιαφέρεται να τερματίσει τις εχθροπραξίες.
«Θα μάθουμε για τον πρόεδρο Πούτιν τις επόμενες δύο εβδομάδες», δήλωσε την Τρίτη. «Είναι πιθανό να μη θέλει να κλείσει συμφωνία». Ο Πούτιν θα βρισκόταν σε «δύσκολη θέση» εάν ίσχυε αυτό, πρόσθεσε, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Σε ραδιοφωνική συνέντευξή του αργά το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ πρότεινε ότι «θα ήταν καλύτερα» αν ο Πούτιν και ο Ζελένσκι συναντιούνταν χωρίς εκείνον. Πρόσθεσε ότι θα συμμετείχε σε μια τέτοια συνάντηση «εάν χρειαστεί», αλλά θέλει πρώτα «να δει τι θα συμβεί».
Ο Ρώσος πρόεδρος είχε πει τη Δευτέρα στον Τραμπ ότι είναι «ανοιχτός» στην ιδέα απευθείας συνομιλιών με την Ουκρανία, ωστόσο την επόμενη μέρα ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ μετρίασε αυτή την ήδη ασαφή δέσμευση, λέγοντας ότι οποιαδήποτε συνάντηση θα πρέπει να προετοιμαστεί «σταδιακά… ξεκινώντας από το επίπεδο των ειδικών και προχωρώντας σε όλα τα απαιτούμενα στάδια». Ο αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμίτρι Πολυάνσκι, είπε στο BBC ότι «κανείς δεν έχει απορρίψει» την πιθανότητα άμεσων συνομιλιών, «αλλά δεν πρέπει να είναι μια συνάντηση απλώς για τη συνάντηση».
Την Τετάρτη αναμένεται εικονική συνάντηση των στρατιωτικών αρχηγών του ΝΑΤΟ, ενώ ο αρχηγός του βρετανικού στρατού ναυάρχος Τόνι Ράντακιν ταξιδεύει στην Ουάσιγκτον για συζητήσεις σχετικά με την ανάπτυξη δύναμης αποτροπής στην Ουκρανία. Την Τρίτη, αναφέρθηκε ότι ο Πούτιν είχε προτείνει στον Τραμπ να ταξιδέψει ο Ζελένσκι στη Μόσχα για συνομιλίες, κάτι που η Ουκρανία ήταν εξαρχής απίθανο να αποδεχθεί. Η πρόταση αυτή εκλαμβάνεται ως ρωσική κίνηση που στόχευε να καταθέσει μια τόσο εξωπραγματική επιλογή, ώστε το Κίεβο να μην μπορούσε να συμφωνήσει.
Οι συνομιλίες των τελευταίων ημερών φαίνεται να έδωσαν στον Τραμπ μια πιο ρεαλιστική εικόνα της πολυπλοκότητας του πολέμου και της μεγάλης απόστασης ανάμεσα στις ρωσικές απαιτήσεις και τη θέση του Κιέβου. Η πολυδιαφημισμένη εκεχειρία που υποστήριζε ότι θα εξασφάλιζε από τον Πούτιν δεν υλοποιήθηκε, και πλέον ο Αμερικανός πρόεδρος λέει ότι η Ουκρανία και η Ρωσία πρέπει να προχωρήσουν κατευθείαν σε μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία.
Κάποια πρόοδος, ωστόσο, καταγράφηκε στο θέμα των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, με τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες να πείθουν τον Τραμπ ότι αυτές είναι καθοριστικής σημασίας για την κυριαρχία του Κιέβου σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας. Ο Τραμπ είπε την Τρίτη ότι οι ΗΠΑ θα ήταν πρόθυμες να βοηθήσουν τους Ευρωπαίους «από αέρος» αν αυτοί στείλουν χερσαίες δυνάμεις στην Ουκρανία σε περίπτωση εκεχειρίας ή συμφωνίας, αποκλείοντας ωστόσο την αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων. Δεν διευκρίνισε αν η «αεροπορική βοήθεια» θα σήμαινε μόνο παροχή πληροφοριών ή και χρήση μαχητικών αεροσκαφών. Εν τω μεταξύ, η «Συμμαχία των Προθύμων» δήλωσε ότι εργάζεται για να οριστικοποιήσει τα σχέδια ανάπτυξης δύναμης αποτροπής που θα μπορούσε να σταλεί στην Ουκρανία σε περίπτωση λήξης των εχθροπραξιών.
Μετά από εικονική συνάντηση την Τρίτη, εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ είπε ότι η ομάδα θα συναντηθεί με Αμερικανούς αξιωματούχους τις επόμενες ημέρες για να «ενισχύσει περαιτέρω τα σχέδια παροχής ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας». Έπειτα από τη σύνοδο κορυφής του με τον Πούτιν και τις τελευταίες συνομιλίες με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ εμφανίζεται να πιστεύει ότι οι άμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θα μπορούσαν να φέρουν πιο κοντά μια ειρηνευτική συμφωνία — αν και αναγνώρισε ότι υπάρχει «τεράστιο μίσος» ανάμεσα στους δύο ηγέτες.
Η τελευταία φορά που είχαν συναντηθεί ήταν το 2019. Έκτοτε, ο πόλεμος της Μόσχας εναντίον του Κιέβου έχει προκαλέσει δεκάδες χιλιάδες θύματα, εκτεταμένες καταστροφές και συνεχιζόμενες αεροπορικές επιθέσεις σε αμάχους. Ο Πούτιν θεωρεί τον Ζελένσκι παράνομο ηγέτη και υπεύθυνο για τη σύσφιξη των σχέσεων της Ουκρανίας με τη Δύση. Εδώ και χρόνια προβάλλει αβάσιμους ισχυρισμούς περί «νεοναζιστικού καθεστώτος» στο Κίεβο και επιμένει ότι οποιαδήποτε εκεχειρία θα έπρεπε να περιλαμβάνει αλλαγή ηγεσίας. Επιπλέον, η Ρωσία δεν έχει σοβαρό κίνητρο για συνομιλίες όσο διατηρεί πλεονέκτημα στο μέτωπο.
Παρά ταύτα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ο Ζελένσκι έχουν εκφραστεί θετικά για την ιδέα μιας διμερούς συνάντησης. Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε τη Δευτέρα ότι είναι «ανοιχτός σε οποιοδήποτε φορμάτ» συνάντησης με τον Πούτιν, ενώ οι Ευρωπαίοι προτείνουν πιθανούς τόπους διεξαγωγής. Με την ένθερμη στήριξή τους, φαίνεται να ελπίζουν ότι θα πιέσουν τον Τραμπ να κρατήσει σκληρότερη στάση απέναντι στη Μόσχα αν ο Πούτιν εξακολουθήσει να μην κάνει βήματα για τον τερματισμό του πολέμου.
Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ουκρανίας εμφανίζονται πολύ λιγότερο αισιόδοξοι από τον Τραμπ ότι μια λύση μπορεί να είναι κοντά. Την Τρίτη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε τον Πούτιν «αρπακτικό, έναν δράκο στο κατώφλι μας» και εξέφρασε «μεγάλη αμφιβολία» για το κατά πόσο ο Ρώσος πρόεδρος θέλει πράγματι ειρήνη. Ο Φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ είπε ότι ο Πούτιν «σπάνια είναι αξιόπιστος», δηλώνοντας σκεπτικισμό για το αν μπορεί να υπάρξει συνάντηση με τον Ζελένσκι. Περισσότερες συνομιλίες υψηλού επιπέδου αναμένονται τις επόμενες ημέρες, καθώς παραμένουν ερωτήματα για το επίπεδο στήριξης του Τραμπ προς την Ευρώπη.